Verhalen achter de Dijk - Ronald Starrenburg
In de Milsbeekse uiterwaard neemt het project Lob van Gennep naast maatregelen om Milsbeek tegen hoogwater te beschermen, ook maatregelen om het gebied te verbeteren. Zo zijn er plannen voor een prachtig struinpad langs de Maas, krijgt de natuur meer ruimte en wordt er gewerkt aan ecologisch gezond water. Inwoner en wandelgids Ronald Starrenburg is enthousiast. “Ik zie volop mooie kansen voor natuur en recreatie.”
Ronald Starrenburg werd geboren in het westen van het land, maar zijn werk als brandweerofficier bracht hem naar de regio rond Nijmegen. Sinds 2008 is hij inwoner van Milsbeek. “In Milsbeek vonden we de rust en ruimte die we zochten”, vertelt Ronald. “Ik wist wel dat de Maas hier flink kon opspelen, want als brandweerofficier in de rampenstaf van de regio Nijmegen was ik betrokken bij de hoogwaters van 1993 en 1995. Toen we dit huis overwogen, bekeek ik de gevolgen van een eventuele dijkdoorbraak. Er zou in ons huis dan dertig centimeter water komen te staan. Daar konden we ons nog tegen beschermen. Sinds 2008 zijn die cijfers flink bijgesteld. Nu kan er zomaar anderhalve meter water binnenkomen. Mensen denken dat het zo’n vaart niet zal lopen, maar bij de Maas geldt: zeg nooit nooit. Dat hebben we vorige zomer gezien tijdens het hoogwater. Hoe hoger de dijk, hoe beter.”
Voorbeeldproject
Ronald wist al langer dat Lob van Gennep de status van waterbergend winterbed had. Als toenmalige voorzitter van de Dorpsraad in Milsbeek probeerde hij al in 2014 duidelijkheid te krijgen over de gevolgen. Toen het project Lob van Gennep zich aandiende, wilde hij dan ook graag betrokken zijn. “Ik maak me zorgen over klimaatverandering”, zegt hij. “Ik zag het belang van het project meteen en ik wilde er invloed op uitoefenen. Met de dorpsraden in het gebied was ik nauw betrokken bij het project en ik nam deel aan de werkateliers. Na een moeilijke start ben ik positief over de aanpak van de projectgroep. We worden als omgeving serieus genomen en er is veel oog voor het gebied en voor de mensen die er wonen. Een schoolvoorbeeld van goed omgaan met de omgeving.”
Versterking van natuur
Ronald is tevreden over de aandacht voor de potentiële natuurwaarden van de Milsbeekse uiterwaard en het op een goede manier inpassen van hoogwaterbeschermingsmaatregelen in het landschap. “In 2011 richtte ik met buurtgenoten het Buurtcomité Bloemenstraat en omgeving op, dat grote potentie zag voor natuur en recreatie langs de Maas”, zegt hij. “Een verbinding tussen de Gebrande Kamp en de Maaskemp stond al in 2011 op onze wensenlijst. Wat wij toen wilden, gaat nu gebeuren. De Maas krijgt dankzij de dijkteruglegging bij de steenfabriek meer ruimte en dat zorgt voor versterking van de natuur. Samen met Martien Holthuysen en Wim Bindels heb ik de Wandelgidsen Milsbeek opgericht. We willen al jaren een struinpad tussen het Genneperhuis en het Middelaarshuis, via de Gebrande Kamp. Dat lukte niet, want de steenfabriek gaf geen toestemming om het pad over het fabrieksterrein te leiden. Lob van Gennep maakt nu het struinpad wat wij voor ogen hadden. Straks kun je langs de Maas van Gennep naar Middelaar wandelen. Voor ons als wandelgidsen een mooie kans om onze kennis van de natuur en rijke geschiedenis in ons gebied breder te delen.”
Kaderrichtlijn Water
Projectorganisatie Lob van Gennep gaat parallel aan de Maas een nevengeul met natuurvriendelijke oevers aanleggen, waarbij het bestaande haventje tussen de Gebrande Kamp en het Genneperhuis grotendeels wordt gedempt. Door de aanleg van deze nevengeul en een kwelgeul, verbetert de leefomgeving van riviergebonden flora en fauna in de Milsbeekse uiterwaard. Dit gebeurt op verzoek van Rijkswaterstaat, dat vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) werkt aan het ecologisch herstel van de Maas. Zo is onlangs in de Gebrande Kamp onder meer een nieuwe oevergeul aangelegd. Rijkswaterstaat sluit bij de KRW-maatregelen zoveel mogelijk aan bij andere initiatieven in de Maasuiterwaarden. Vandaar dat de maatregel Vergraven Milsbeekse Uiterwaard nu onderdeel uitmaakt van het project Lob van Gennep. “Als Buurtcomité zijn we blij dat het haventje deels gedempt wordt”, zegt Ronald. “Zo weten we zeker dat daar niets gebeurt wat niet past bij de omgeving.”
Cultuurhistorische waarde
Ronald schreef samen met het Buurtcomité in 2011 een ontwikkelingsvisie voor het terrein van de oude steenfabriek. Daarin stonden kansen om het terrein te verbeteren. “Dat lijkt nu te gebeuren”, zegt hij. “De oude steenfabriek kan een prachtige woonplek aan de Maas worden en er zijn meer kansen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog lag de frontlinie bij de steenfabriek. De kapotgeschoten gebouwen zijn in 1946 herbouwd. De kantine en de smederij zijn typische wederopbouw-gebouwtjes. Ze hebben cultuurhistorische waarde en het zou mooi zijn om ze te bewaren. De schoorsteen van de fabriek is ook bijzonder en is aangemerkt als gemeentelijk monument. Hij krijgt een plek in het definitieve ontwerp van de dijk. We zien graag dat de kantine en smederij ook op de gemeentelijke monumentenlijst komen. Ze vormen een sublieme plek voor horeca en expositieruimte. Met een werkgroep hebben we geprobeerd om hiervoor exploitanten te vinden, maar dat lukte niet. Daarna heb ik met een aantal betrokken dorpsgenoten geprobeerd om de gebouwen van Wienerberger te kopen, zodat we zelf een exploitant konden zoeken. Ook dat is helaas niet gelukt.”
Wat zijn de plannen voor de Milsbeekse uiterwaard?
- De dijk in de Milsbeekse uiterwaard ligt nu om de steenfabriek heen. De dijk wordt teruggelegd naar de steilrand van het Maasterras.
- In opdracht van Wienerberger wordt de oude steenfabriek gesloopt en worden woningen gebouwd.
- Achter de steenfabriek voert het project Lob van Gennep voor Rijkswaterstaat maatregelen uit voor de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Het doel is zorgen voor ecologisch gezond oppervlaktewater en grondwater.
- Door de aanleg van een nevengeul parallel aan de Maas en een kwelgeul (de kwelgeul die nu al in de Gebrande Kamp ligt wordt doorgetrokken) verbetert de leefomgeving van de Maasgebonden flora en fauna in het gebied.
- Er wordt een struinroute aangelegd tussen het Genneperhuis en het Middelaarshuis. De struinroute sluit aan op de huidige paden in de Gebrande Kamp en op de nieuwe woningen op de plek van de steenfabriek.
Zo hoog mogelijke dijken
Ronald kan zich goed vinden in de plannen voor de hoogwaterbescherming van Milsbeek. “Ik heb altijd gezegd: ik wil de dijk snel zo hoog mogelijk hebben, binnen de marges die mogelijk zijn. Dat is belangrijk voor onze veiligheid, ook in de toekomst. Ik ben blij dat de projectgroep Lob van Gennep de dialoog met de omgeving serieus neemt. Zo blijf ik met plezier betrokken. Ook nu het grove ontwerp gedetailleerd wordt ingevuld, wil ik graag mee blijven denken. Ik denk dat onze omgeving straks nog mooier wordt. Belangrijk, want mensen moeten trots kunnen zijn op de plek waar ze wonen. Dan blijven ze zich daar graag voor inzetten.”
Samenwerking met Rijkswaterstaat
Het project Lob van Gennep werkt in de Milsbeekse uiterwaard nauw samen met Rijkswaterstaat, dat eindverantwoordelijk is voor de uitvoering van KRW-maatregelen. Er is afgesproken dat Lob van Gennep aan zet is om samen met de omgeving een definitief ontwerp te maken, waarin dijkteruglegging, de KRW-maatregelen en de struinroute samenkomen. Willem Severijns van Rijkswaterstaat: “We hebben er alle vertrouwen in dat het projectteam Lob van Gennep in goede samenwerking met Rijkswaterstaat de KRW-maatregelen op de juiste manier inpast in het project.”
Het verhaal van Ronald is ook beschikbaar als PDF. Je kunt deze hier bekijken en downloaden.
