Duiding nota overstromingsbestendig maken van woningen en bedrijven

Recent is vanuit een werkgroep van de verschillende dorpsraden een nota gepubliceerd met de titel ‘Overstromingsbestendig maken van woningen en bedrijven in de Lob van Gennep’. Vanuit de omgevingswerkgroep voor project Lob van Gennep en via keukentafelgesprekken heeft het projectteam het signaal ontvangen dat de nota voor ongerustheid bij bewoners heeft gezorgd. Het verzoek aan het projectteam was om een reactie op de nota te geven. Middels dit bericht geven we daar graag invulling aan.

In de nota, opgesteld vanuit de dorpsraden en beschikbaar via hun websites, is informatie opgenomen over de overstromingsrisico’s in het gebied en over de mogelijkheden om woningen waterrobuuster te maken. De opstellers hechten er belang aan dat de feitelijke informatie hierover beschikbaar is voor bewoners, zodat eenieder in staat is om voor zichzelf een goede afweging te maken. De nota is nadrukkelijk niet bedoeld als een advies om maatregelen te gaan nemen. 

Met het project Lob van Gennep werken we aan hogere en sterkere dijken. De dijken die Middelaar, Plasmolen, Milsbeek, Ottersum en Ven-Zelderheide beschermen, worden volgens de wettelijke waterveiligheidsnorm verbeterd. In de nota wordt veel aandacht besteed aan maatregelen waarmee de gevolgen van een overstroming kunnen worden beperkt. Met het project Lob van Gennep investeren we in preventieve maatregelen, waarmee de kans op wateroverlast en een overstroming veel kleiner wordt. De kans op een overstroming mag op basis van de wettelijke norm nooit groter zijn dan 1/300 per jaar.   

Wat betekent 1/300 per jaar?

Met de aanleg en verbetering van de dijken, zorgen we ervoor dat de kans op overstroming kleiner wordt dan 1/300 per jaar. We anticiperen bij de maatregelen alvast op de verwachte klimaatverandering tot het jaar 2075. Direct na versterking is de kans op overstroming daardoor duidelijk kleiner dan de norm vraagt. Door klimaatverandering zal de kans in de tijd toenemen tot 1/300. Volgens de huidige verwachtingen is dat in het jaar 2075. Dan zal de volgende dijkversterking plaatsvinden om aan de norm te blijven voldoen.

Anders uitgedrukt is er hiermee elk jaar een kans van 0,33% dat overstroming plaatsvindt. Dit kan ook omgerekend worden naar een kans over een periode van bijvoorbeeld 30 of 50 jaar. We rekenen hierbij voor het gemak met de kans van 1/300 per jaar, zonder er rekening mee te houden dat de kans in de praktijk kleiner zal zijn, zoals hierboven uitgelegd. 

Stel dat iemand 30 jaar woont in een gebied waarin de kans van 1/300 per jaar geldt, dan is de kans ongeveer 10% dat hij of zij in deze periode een overstroming meemaakt. De kans is 90% dat er in al die jaren geen overstroming is. Bekijken we dit voor een periode van 50 jaar, dan is de kans een overstroming mee te maken 15%. De kans is 85% dat er gedurende 50 jaar geen overstroming is. 

De kosten en baten van maatregelen

Door de uitvoering van project Lob van Gennep wordt het gebied dus beter beschermd tegen een overstroming. Het blijft echter onmogelijk om te voorspellen óf, waar en wanneer een overstroming in de toekomst optreedt. Dat geldt ook voor alle andere gebieden langs de Maas en grote rivieren in Nederland. De afweging om voor dit restrisico aanvullende maatregelen te treffen, is voor ieders situatie anders. De hoogteligging van een woning is bijvoorbeeld van invloed op de mogelijke gevolgen van een overstroming. Ook is het heel persoonlijk hoe iemand tegen een risico aankijkt; de een vindt een risico groot, de ander vindt hetzelfde risico misschien gering. Een kosten-baten berekening, waarin ook de kans op schade wordt meegenomen, biedt handvatten om een afweging te maken. Onderstaand geven we een voorbeeld. 

Stel dat voor een woning de geschatte potentiële schade bij overstroming € 50.000 bedraagt. Dan is het risico bij een overstromingskans van 1/300e per jaar: 1/300 * € 50.000 = € 167 per jaar.

Stel dat maatregelen om schade bij overstroming te voorkomen om een investering van € 10.000 vragen en deze maatregelen over 30 jaar moeten worden vervangen. De kosten van deze maatregelen zijn dan € 10.000/30 = € 333 per jaar. Dit is hoger dan het vermeden risico per jaar (de baten) van € 167 per jaar. De baten wegen in dit geval financieel gezien niet op tegen de investeringskosten van € 10.000 van de maatregelen. 

Door te kijken naar de kosten van maatregelen, de hoogte van de mogelijke schade én de kans op schade, kunnen de kosten en baten met elkaar vergeleken worden. Aanvullend kunnen voor iedereen natuurlijk persoonlijke en gevoelsmatige redenen spelen om wel of geen maatregelen te nemen. Ook zijn maatregelen praktisch gezien niet altijd mogelijk of wenselijk.

Waterbewustzijn vergroten

In de nota van de dorpsraden is aangegeven dat de bewustwording van hoogwaterrisico’s niet alleen belangrijk is in de Lob van Gennep, maar overal in Limburg. Niet overal is het mogelijk om preventieve maatregelen te nemen zoals de aanleg en verbetering van dijken. Met het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg wordt gewerkt aan bewustwording en waterweerbaarheid. Meer informatie is te vinden op de website www.wachtnietopwater.nl.  

Voor vragen over de waterveiligheid of over de dijkversterkingsmaatregelen binnen project Lob van Gennep, kunt u contact opnemen met het project via het contactformulier, [email protected] of via ons telefoonnummer 088 – 88 90 354.