Enthousiaste gesprekken met bestuurders tijdens veldbezoek Lob van Gennep

Acht overheden werken aan het project Lob van Gennep, waarin zij samen werken aan dijken en aan het gebied. Om hen te informeren over het project is op 13 oktober een veldbezoek georganiseerd. Bijna 50 (burger)raadsleden van de gemeenten Gennep en Mook en Middelaar, statenleden van Limburg en Noord-Brabant en leden van het algemeen bestuur van de betrokken waterschappen Limburg en Aa en Maas bezochten het projectgebied en gingen met elkaar en het projectteam in gesprek.

Dijkversterking en ruimtelijke maatregelen gaan hand in hand samen

Patrick van der Broeck, voorzitter van de stuurgroep, heette alle bestuurders welkom en stond allereerst stil bij het hoogwater van afgelopen zomer, dat de urgentie van dijkversterkingen in Limburg en het gebied nogmaals benadrukt. Hij nodigde iedereen van harte uit om het gebied te bezoeken en na te denken over wat de bestuurders, vanuit hun eigen overheid en verantwoordelijkheid, kunnen doen om dit gebied te versterken.

Vervolgens nam plaatsvervangend projectdirecteur Yvonne van Kruchten het stokje over. Zij blikte terug op de afgelopen periode, waarin de omgeving tijdens allerlei contactmomenten ideeën voor ruimtelijke maatregelen en de inpassing van de dijkversterking heeft aangedragen. In de ontwerp-voorkeursbeslissing is een groot deel van deze ideeën opgenomen. Yvonne lichtte toe dat op enkele locaties in het gebied specifieke uitdagingen liggen om de dijkversterking en ruimtelijke maatregelen samen met de omgeving vorm te geven. Bijvoorbeeld vanwege bijzondere belevingswaarde en relatie met cultuurhistorisch erfgoed. Deze locaties stonden expliciet op het programma van het veldbezoek: het Maasdal bij Middelaar, de Rivierduinen bij Milsbeek en het Niersdal bij Ottersum.

Maasdal Middelaar

Vanuit MFC De Koppel liep een deel van het gezelschap naar het kerkplein in Middelaar. Yvonne van Kruchten gaf samen met Jan Simons, voorzitter van dorpsraad Middelaar en Plasmolen, de toelichting dat de Maas vanaf het kerkplein op dit moment niet zichtbaar en beleefbaar is. Ze stipten aan dat hier een kans ligt: door de plannen van de dijkversterking te verbinden met de plannen van de gemeente voor kleinschalige woningbouw, kan een fraaie plek in het dorpshart ontstaan. Wethouder Geertjan Wienhoven vulde aan met de concrete plannen voor woningbouw op deze plek. Vervolgens verplaatste het gezelschap zich naar de dijk, waar duidelijk werd dat de bomenlaan langs de Broekstraat in Middelaar behouden blijft. Verderop langs de dijk zal de bomenlaan verdwijnen, maar wordt gecompenseerd op een andere plek in het gebied. In de uiterwaarden wordt vanuit het project gewerkt aan uitbreiding van de Maasheggen. Vervolgens gaf Yvonne van Kruchten, samen met dijkgraaf Patrick van der Broeck en wethouder Geertjan Wienhoven, antwoorden op vragen die gesteld werden. Bijvoorbeeld over de hoogte van het recente hoogwater, de wijze waarop het kerkplein met de Maas wordt verbonden en het onderhoud van de Maasheggen. De bestuurders toonden zich geïnteresseerd in de plannen.

Rivierduinen Milsbeek

Een tweede groep ging met de bus naar de rivierduinen in Milsbeek. Onderweg gaf omgevingsmanager Jeroen Kessels een toelichting op de zoektocht naar een nieuw dijktracé tussen grofweg de Tielebeek en de Bloemenstraat. Samen met bewoners en andere betrokkenen is de oplossing gevonden in het ophogen van het rivierduin als verborgen waterkering in combinatie met het ophogen van de Bossebrugweg. In de oude stal en voormalig café op het landgoed Bloemendal De Bulten, gaf landschapsarchitect Matthijs Willemsen hier een toelichting op. Op de plaats waar de rivierduinen nu liggen, zijn geen dijken of andere keringen aangelegd, omdat de gronden vroeger voldoende hoog waren. Om te voldoen aan de waterveiligheidsnorm moet hier een kering komen. De uitdaging die er ligt is om een kering te maken die recht doet aan het unieke landschap, gekenmerkt door het natuurlijke verloop van de Maas, via terrasranden, naar bebost rivierduin met daarachter een laagte. Het plan is om de lage delen van het rivierduin op te hogen, waardoor deze als verborgen waterkering gaat fungeren en het landschap behouden en versterkt kan worden. Tijdens de wandeling namen landgoedeigenaren Jan Peter en Anja Sengers samen met beoogd opvolger en zoon Gertjan de aanwezigen mee over het landgoed. Een landgoed, met een rijk cultuurhistorisch verleden, dat al generaties lang eigendom is van de familie. Het realiseren van een verborgen waterkering willen zij verzoenen met meer natuur. Het kappen van bos op het rivierduin zien zij graag gecompenseerd worden op hun landgoed. Om daarmee bij te dragen aan een duurzame instandhouding van het landgoed. De bestuurders waren onder de indruk van het fraaie landschap en konden zich goed vinden in het rivierduin als verborgen waterkering. Belang werd gehecht aan het samen uitwerken van een gedragen ontwerp, waarbij dit ook iets van gemeente en provincie vraagt.

Niersdal Ottersum

De derde groep reed via een groot deel van het bestaande dijktraject richting het Niersdal in Ottersum. Onderweg nam projectdirecteur Bart van Bussel de bestuurders mee in de dijkversterkingsplannen in Middelaar en Milsbeek. Ook passeerde de bus plekken waar de dijk landwaarts wordt verlegd om de ruimte voor de Maas en de Niers te vergroten. Zoals bij de voormalige steenfabriek in Milsbeek, Henakker in Gennep en de voormalige betonfabriek in Ottersum. Aangekomen bij voetbalvereniging Achates, gelegen in het prachtige Niersdal, vertelde omgevingsmanager Marijke van der Steen over de huidige keermuur en groene dijk die Ottersum nu beschermen tegen hoogwater maar die versterkt moeten worden. Uit het participatieproces kwam de suggestie om de voetbalvelden te verplaatsen en zo een nieuwe groene kering te realiseren. Dit is ook opgenomen in de ontwerp-voorkeursbeslissing. Met de aanleg van een nieuwe groene kering ontstaat ook de mogelijkheid om een aantal entrees te maken die het dorp Ottersum opnieuw verbindt met het Niersdal. Vervolgens nam voorzitter van Achates Marie-Louise Mans het woord en lichtte toe wat de kansen voor Achates zijn als de voetbalvelden worden verplaatst. De ruimte die vrijkomt door de verplaatsing van de voetbalvelden, kan dan gebruikt worden voor natuurontwikkeling en ruimte voor de Niers door verlaging van de uiterwaard. Met in het Niersdal mogelijk een aantal recreatieve plekken, zoals een strandje. De bestuurders reageerden enthousiast op de plannen en de kansen die dit voor Ottersum biedt.

Afsluiting

Tot slot kwamen de bestuurders na het bezoek weer terug bij MFC De Koppel, waar werd nagepraat en vragen gesteld konden worden. Het veldbezoek werd afgesloten door projectdirecteur Bart van Bussel, die iedereen bedankte voor hun aanwezigheid, interesse en goede vragen. Hij blikte vooruit naar de planuitwerking, die volgt op de verkenning. De verkenning eindigt met de naar verwachting begin 2022 door de minister te nemen voorkeursbeslissing. In de planuitwerking wordt het gekozen alternatief van ‘reguliere dijkversterking’ meer in detail uitgewerkt. Bart sloot af met een belofte: om de bestuurders ook in de planuitwerking met regelmaat te blijven informeren over en mee te nemen in de ontwikkelingen van het project Lob van Gennep.