Wat zijn stuwen en waarom staan ze in de Maas?

Het projectteam krijgt wekelijks vragen vanuit de omgeving over verschillende onderwerpen. Deze week bespreken we drie technische vragen over stuwen in de Maas.
 

1. Wat zijn stuwen en waarom staan ze in de Maas?

Een stuw is een waterbouwkundig werktuig dat als doel heeft de waterspiegel in een rivier te controleren. Het is een soort deur die het water tegenhoudt, oftewel: opstuwt. Naast elke stuw is een sluis die schepen naar het volgende waterniveau brengt.

In de Maas zijn in het begin van de vorige eeuw zeven stuwen gebouwd. Deze zorgen ervoor dat er in tijden van beperkte wateraanvoer voldoende waterdiepte is voor de scheepvaart. De stuwen houden een deel van het rivierwater tegen, waardoor het waterpeil stijgt en schepen kunnen varen. Ze zijn zo gebouwd dat in het hele stuwpand (het traject tot aan de volgende stuw) de waterdiepte minimaal 3 meter bedraagt.

2. Wanneer worden de stuwen gestreken?

De stuwen in de Maas worden gestreken (‘geopend’) bij verhoogde Maasafvoeren, wanneer de hierover vastgelegde waterstand wordt bereikt. De eerste stuw die gestreken wordt is Belfeld (Maasafvoer ca. 1.100 m³/s), daarna volgen Roermond (ca. 1.200 m³/s), Sambeek (ca. 1.400 m³/s), Grave en Linne (ca. 1.500 m³/s). De stuwen bij Lith en Borgharen (ca. 1.700 m³/s) worden als laatste gestreken. De scheepvaart wordt gestremd vanaf ca. 2.000 m³/s.

3. Kunnen de stuwen eerder gestreken worden om bij hoogwater hogere waterstanden te voorkomen?

Nee: wanneer de Maasafvoer doorstijgt naar bv. 3.000 m³/s, zijn de stuwen al lang geopend en hebben ze dus geen invloed meer op de waterstanden. De stuwen worden dus al gestreken vooraleer er sprake is van hoogwater.